Kadın sağlığını tehdit eden yaygın sorunlardan biri olan anormal rahim kanamaları, yalnızca fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal yaşamı da olumsuz etkileyebilir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş, bu konuda bilinçli yaklaşımın önemine dikkat çekmektedir. Anormal kanamaların altında yatan birçok neden olabilir; bazıları basit hormonal düzensizliklerden kaynaklanırken bazıları daha ciddi sorunlara işaret edebilir.
Bu yazıda anormal rahim kanamalarının nedenlerinden, belirtilerinden, tanı ve tedavi yöntemlerine kadar pek çok konuya değineceğiz.
Anormal rahim kanaması (ARK), adet düzeninden sapmalarla kendini gösteren ve üreme çağındaki kadınlarda sık karşılaşılan bir durumdur. Genellikle şu şekillerde ortaya çıkar:
Bu durum, adet dönemleri arasında kanama, aşırı miktarda kanama, uzun süren adetler veya düzensiz adet döngüleri şeklinde ortaya çıkabilir. Anormal kanama şikayetleri, özellikle 40 yaş üstü kadınlarda önemsenmeli ve vakit kaybedilmeden kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır.
Anormal rahim kanamalarının birçok farklı sebebi olabilir. Bu nedenler, tıp dünyasında genellikle iki ana grupta incelenir: yapısal nedenler ve yapısal olmayan nedenler. Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu (FIGO), bu sınıflamayı “PALM-COEIN” olarak adlandırır. Bu kavramlar karışık görünse de, basitçe açıklamak gerekirse:
Bu grup, rahimdeki fiziksel (gözle görülebilen ya da görüntüleme yöntemleriyle saptanabilen) değişiklikleri ifade eder.
Rahim içinde oluşan küçük, genellikle iyi huylu et beni gibi dokulardır. Rahim iç zarından gelişirler. Adet dönemleri dışında lekelenme, cinsel ilişki sonrası kanama gibi belirtilere yol açabilirler. Genellikle histeroskopi adı verilen bir yöntemle teşhis edilir ve küçük bir işlemle alınabilirler.
Rahmin iç tabakasında (endometrium) bulunan hücrelerin, rahim kas duvarının içine doğru büyümesiyle oluşur. Bu durum adet sırasında yoğun ve ağrılı kanamalara neden olabilir. Karında şişkinlik hissi, basınç ve kasık ağrısı gibi şikayetlere de yol açabilir. Genellikle 35 yaş üzeri doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür.
Rahim duvarında oluşan ve genellikle iyi huylu olan kas tümörleridir. Çok yaygındırlar. Miyomlar bazı kadınlarda hiçbir belirti vermezken, bazı kadınlarda uzun süren ve fazla miktarda adet kanamalarına, karın ağrısına veya idrar sıkışıklığına neden olabilir. Miyomun boyutu, yeri ve sayısı semptomların şiddetini belirler.
“Malignite” tıbbi olarak kanser anlamına gelir. Bu grupta en çok karşılaşılan kanser türü rahim iç zarı (endometrium) kanseridir. Hiperplazi ise bu zarın normalden fazla kalınlaşmasıdır ve tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Özellikle menopoz sonrası kanamalarda bu ihtimaller mutlaka araştırılmalıdır.
Bu gruptaki nedenler, rahimde fiziksel bir bozukluk olmadan ortaya çıkan kanamalardır. Daha çok hormonal bozukluklar, sistemik hastalıklar veya dış etkenlerle ilgilidir.
Vücutta kanın normal şekilde pıhtılaşmasını engelleyen durumları ifade eder. Örneğin doğuştan gelen bazı genetik hastalıklar ya da bazı ilaçların yan etkileri sonucu kanama süreleri uzayabilir. Bu durumda kadınlar hem adet döneminde hem de herhangi bir yaralanma sonrası uzun süren kanamalardan şikâyet edebilir.
Yumurtlama düzeninin bozulması sonucu ortaya çıkar. Genellikle ergenlik döneminde ya da menopoz öncesi yıllarda görülür. Vücutta östrojen hormonu yüksek olmasına rağmen progesteron hormonu eksik olduğu için rahim içi duvar düzenli olarak dökülmez ve bu da uzun süren ya da düzensiz kanamalara yol açar.
Rahim içini döşeyen endometrium tabakası, hormonlara normal yanıt veremediğinde anormal kanamalar ortaya çıkabilir. Bu durum, yumurtlamanın olduğu ancak rahim zarının düzgün çalışmadığı kadınlarda görülür. Tanı genellikle dışlama yöntemiyle konur.
Bazı ilaçlar ya da doğum kontrol yöntemleri, adet düzenini geçici olarak bozabilir. Örneğin; doğum kontrol hapları, hormon içerikli iğneler veya spiral gibi araçlar bu tür kanamalara yol açabilir. Aynı zamanda bazı hastalıklar için kullanılan ilaçların yan etkileri de anormal kanamalara sebep olabilir.
Bazen yapılan tüm tetkiklere rağmen net bir neden bulunamaz. Bu gruptaki nedenler çok nadirdir ve diğer tüm sebepler dışlandıktan sonra değerlendirilir.
Bu nedenlerden biri ya da birkaçı sizde de olabilir. Her kadın farklı olduğu için, bu durumların değerlendirilmesi mutlaka uzman bir kadın hastalıkları doktoru tarafından yapılmalıdır. Erken tanı ve kişiye özel tedavi planlaması, hem yaşam kalitenizi artırır hem de olası ciddi sağlık problemlerinin önüne geçer.
Tanı süreci, hastanın hikâyesiyle başlar ve detaylı fizik muayene ile devam eder. Sonrasında uygulanabilecek tanı yöntemleri şunlardır:
Tedavi, hastanın yaşı, çocuk isteği, genel sağlık durumu ve altta yatan nedene göre değişkenlik gösterir.
Anormal rahim kanamaları, kadın sağlığını tehdit eden ciddi ve sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Adet döngüsündeki düzensizlikler, aşırı ya da uzun süren kanamalar, menopoz sonrası görülen beklenmeyen kanamalar; hem yaşam kalitesini düşürür hem de altta yatan başka hastalıkların habercisi olabilir. Bu nedenle belirtiler göz ardı edilmemeli, mutlaka tıbbi değerlendirme yapılmalıdır.
Rahim polipleri, miyomlar, hormonal dengesizlikler, yumurtlama sorunları ya da bazı ilaçlara bağlı etkiler gibi pek çok farklı neden bu kanamaların kaynağı olabilir. Detaylı öykü alma, jinekolojik muayene, ultrasonografi ve gerekirse biyopsi gibi tanı yöntemleriyle, kanamanın nedeni doğru bir şekilde belirlenebilir. Tedavi ise nedenine, kişinin yaşı, çocuk isteği ve genel sağlık durumuna göre şekillendirilir. Bazı hastalarda medikal tedaviler yeterliyken, bazı durumlarda cerrahi müdahaleler gerekebilir.
Eğer siz de adet düzensizliği, ara kanama, cinsel ilişki sonrası kanama veya menopoz sonrası kanama gibi şikâyetler yaşıyorsanız, mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurmalısınız. Kişiye özel yaklaşımlarla tanı ve tedavi süreçlerini yöneten Prof. Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş, bu konuda bilimsel ve etik temelli bir sağlık hizmeti sunmaktadır. Unutmayın, her belirti bir işarettir ve farkındalık hayat kurtarır. Daha fazla bilgi almak ve randevu oluşturmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Kızılırmak, Dumlupınar Blv. No: 3 Next Level Ofis A Blok Kat: 14, No: 69, 06510 Çankaya/Ankara
Klinik: +90 538 430 32 10
