HPV Nedir?

HPV, en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan sorumlu olan bir DNA virüs grubudur. Bu grup, 200’den fazla virüs tipi içerir ve bunların 40’tan fazlası cinsel temas yoluyla bulaşabilir. Genital bölgeyi enfekte eden bu tiplere “genital HPV” denir. HPV tipleri, kanser yapma potansiyellerine göre düşük ve yüksek riskli olarak sınıflandırılmıştır:

• Düşük riskli HPV tipleri: HPV tip 6, 11, 40-44, 54, 61, 70, 72, 81.
• Yüksek riskli HPV tipleri: HPV tip 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68.

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV, enfekte bir bölgeyle temas sırasında kişiden kişiye geçer. Vücudun enfekte olmuş bir bölgesine ten tene temas etmek, bulaşma için yeterlidir. HPV’nin bulaşma yolları arasında şunlar bulunur:

• Vajinal, oral veya anal seks: Partnerler arasında bulaşma oranı yaklaşık %60’tır. HPV, belirti göstermese bile bulaşabilir.
• Genital bölgeye temas: HPV’nin yayılması için erkeğin boşalması (ejekülasyon) gerekmez.
• Doğum sırasında: Anne, doğum sırasında bebeğe HPV bulaştırabilir.

HPV’nin Bulaştığını Nasıl Anlarız?

• Servikal PAP Testi: Kadınlarda düzenli Pap testi, HPV’nin rahim ağzında yaptığı değişiklikleri tespit etmek için önemlidir. İlk testin 21 yaşında yapılması önerilir.
• HPV Genotiplendirme: 30-65 yaş arası kadınlarda, her beş yılda bir Pap smear testi ile birlikte HPV testi yapılabilir.
• Genital Siğiller: HPV enfeksiyonu olup olmadığını anlamanın bir diğer yolu, genital siğillerin varlığıdır.

HPV Virüsü Tuvaletten Bulaşır mı?

HPV virüsü, tuvalet oturaklarından, sarılma veya el ele tutuşma gibi yollarla bulaşmaz. Aynı zamanda yüzme havuzları, sıcak küvetler, saunalar, yiyecek veya mutfak eşyalarını paylaşmak da HPV bulaşmasına neden olmaz.

HPV Belirtileri Nelerdir?

HPV virüsü genellikle belirti vermez. En sık görülen belirti, virüs bulaşı sonrası ortaya çıkan siğillerdir. Genital siğiller kadında vulva, vajen, serviks veya anüste görülürler. Erkeklerde penis, skrotum ve/veya anüste düz lezyonlar, küçük saplı veya karnabahar benzeri çıkıntılar, şişlikler şeklinde olabilir. Genital bölgede bu lezyonları en sık yapan HPV 6 ve 11’dir.

Yüksek riskli HPV tipleri kaybolmayıp, hücrelerde yerleşerek enfeksiyonu yayarlar ve kanser öncesi değişikliklere neden olabilirler. HPV kaybolmadığında ve devam ettiğinde aşağıdaki durumlara yol açabilirler:

• Rahim ağzı kanseri
• Diğer genital kanserler (vulva, vajina, penis veya anüs kanserleri gibi)
• Dil kökü ve bademcikler dahil gırtlak kanseri (orofaringeal kanser)
• Tekrarlayan solunum papillomatozisi (solunum yollarında siğillerin büyümesine neden olan durum)

HPV Nasıl Anlaşılır?

Doktorunuz muayene sırasında genital bölgenizde siğilleri fark edebilir. Rutin PAP smear taramanız sırasında servikal lezyonlar (displazi) tespit edilebilir. Eğer herhangi bir lezyon veya siğil yok ise, rutin taramanız sırasında vajinal ya da servikal akıntıdan sürüntü alınıp örneklerde HPV virüsüne ait DNA’ların incelenmesi ile (HPV genotiplendirme) teşhis konabilir.

HPV Testi Nedir?

Vajinal ya da servikal akıntıdan sürüntü alınıp HPV virüsüne ait DNA’ların incelenmesi ile (HPV genotiplendirme) HPV varlığı teşhis edilebilir. Peniste, vulvada veya anüs, ağız veya boğazda HPV tespit etmek için onaylanmış bir HPV testi yoktur. Rahim ağzı kanseri geliştirme riskinin tespiti için tek başına veya bir ortak testin parçası olarak HPV genotiplendirme (HPV testi) yapılabilir.

Genital Siğil Nedir?

Genital siğiller, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların en yaygın türlerinden biridir. Cinsel aktif insanlar, hayatlarının bir döneminde genital siğile neden olan herhangi bir HPV (İnsan Papilloma Virusu) ile enfekte olurlar.

Genital siğiller genital bölgenin nemli dokularını etkiler ve bu bölgelerde görülürler veya karnabahar benzeri bir görünüme ya da  ten renginde küçük siğiller şeklinde olabilirler.

HPV’nin Hangi Tipleri Genital Siğile Neden Olur?

Genital siğillerin %90’ına HPV tip 6-11 neden olur. Diğer HPV tipleri de genital siğillere neden olabilir.

HPV’nin Hangi Tipleri Kansere Neden Olur?

HPV’nin yüksek riskli tipleri kansere neden olabilir. HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68 dahil olmak üzere yaklaşık 14 yüksek riskli HPV tipi vardır; bunlardan özellikle HPV16 ve HPV18 HPV ilişkili kanserlerden sorumludur.

Genital Siğil Kansere Neden Olur Mu?

Genital siğillere sebep olan HPV tipleri düşük riskli HPV tipleri olarak adlandırılırlar. Genital siğillere neden olabilen HPV tipleri ile kansere neden olabilen tipler aynı değildir.

HPV Tedavisi

HPV’nin bir tedavisi yoktur. Çoğu HPV enfeksiyonu, vücut tarafından ortalama iki yıl içinde temizlenir. Ancak HPV’nin neden olduğu siğiller veya rahim ağzındaki hücresel değişiklikler tedavi edilebilir.

Genital Siğil Tedavisi

Genital siğiller, kriyoterapi (dondurma tedavisi), elektrokoter, cerrahi müdahale veya topikal ilaçlarla tedavi edilebilir. Rahim ağzındaki hücresel değişiklikler için kriyoterapi veya LEEP (anormal hücrelerin çıkarılması) tedavisi kullanılabilir. Eğer kanser öncüsü lezyonlar tespit edildi ise buna yönelik takip ve gerekirse cerrahi tedaviler vakit kaybedilmeden uygulanmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

1. HPV tamamen iyileşir mi?HPV (Human Papillomavirus) enfeksiyonlarının iyileşme süreci kişiden kişiye değişir. Çoğu HPV enfeksiyonu, bağışıklık sistemi tarafından zamanla temizlenir ve kişi semptomsuz hale gelir. Ancak bazı durumlarda, özellikle yüksek riskli HPV türleri söz konusu olduğunda, enfeksiyon kalıcı hale gelebilir ve bu da uzun vadede bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Yüksek riskli HPV türleri, rahim ağzı kanseri ve diğer genital kanserler ile ilişkilidir. Bu tür enfeksiyonlar genellikle yıllar süren bir süreç içinde kansere dönüşebilir. Bu nedenle, yüksek riskli HPV türleri ile enfekte olmuş kişilerin düzenli sağlık kontrollerine gitmeleri ve doktorlarının önerilerine uymaları önemlidir. Özetle, HPV enfeksiyonlarının çoğu kendiliğinden iyileşir, ancak bazı enfeksiyonlar kalıcı olabilir ve sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden HPV enfeksiyonlarıyla ilgili olarak doktor tavsiyesi almak ve düzenli tarama testleri yaptırmak önemlidir.
2. HPV olanlar cinsel ilişkiye girebilir mi?HPV (Human Papillomavirus) olan kişiler cinsel ilişkiye girebilirler, ancak bazı önlemler almak önemlidir. Prezervatifler, HPV’nin tamamen önlenmesini sağlamasa da, enfeksiyon riskini azaltabilir ve cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlara karşı koruma sağlayabilir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
   • Prezervatif Kullanımı:Prezervatifler cinsel temas sırasında HPV’nin bulaşma riskini azaltabilir çünkü virüs genellikle cilt teması yoluyla yayılır. Ancak, prezervatifler HPV’nin enfekte olmuş bölgeyi kapsamadığı için tam koruma sağlamazlar. Yani, genital bölgenin veya anal bölgenin prezervatifle kaplanmayan kısımlarında virüsün bulaşma riski devam eder.
   • Her İlişkide Kullanım:Prezervatif her cinsel ilişkide kullanılmalıdır. Cinsel ilişki öncesinde ve sona kadar prezervatif takılı olmalıdır. Ayrıca, prezervatif her yeni ilişki için yenisiyle değiştirilmelidir.
   • Düzenli Tarama ve Kontroller:HPV taşıyan kişilerin düzenli sağlık kontrollerine gitmeleri ve doktorlarıyla durumu hakkında konuşmaları önemlidir. Özellikle kadınların rahim ağzı kanseri taramaları (Pap smear veya HPV testi) yapmaları gerekmektedir.
   • Cinsel Partnerlerin Bilgilendirilmesi:HPV hakkında bilgilendirilmiş cinsel partnerlerle açık ve dürüst bir şekilde konuşmak önemlidir. Bu, enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
   • Aşı:HPV aşısı, bazı yüksek riskli HPV türlerine karşı koruma sağlar ve hem enfeksiyon riskini azaltabilir hem de HPV’ye bağlı kansere karşı koruyabilir. Aşı genellikle genç yaşta önerilse de, daha ileri yaşlarda da aşı olmak mümkündür. Doktorunuzla aşı hakkında konuşabilirsiniz.

Sonuç olarak, prezervatifler HPV’ye karşı koruma sağlar ama tam bir çözüm sunmaz. HPV’nin yayılma riskini azaltmak için prezervatif kullanmak ve düzenli sağlık kontrollerine gitmek en iyi yaklaşımdır.

3. HPV virüsü vücuttan atılabilir mi?HPV virüsü vücuttan tamamen atılabilir mi sorusu karmaşıktır. HPV’nin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, çoğu kişi sağlıklı bir bağışıklık sistemi sayesinde virüsü zamanla baskılar veya kontrol altına alır. Ancak, HPV’nin vücuttan tamamen atılıp atılmadığını veya sadece saptanamayan seviyelere mi düştüğünü kesin olarak bilmek zordur. Bu yüzden, düzenli sağlık kontrolleri ve doktor tavsiyeleri önemlidir.
4. HPV sürekli tekrar eder mi?HPV enfeksiyonlarının tekrarlama olasılığı karmaşıktır. İşte bu konuda bazı önemli noktalar:
   • Aynı HPV Türü ile Yeniden Enfeksiyon:Aynı tür HPV ile yeniden enfeksiyon genellikle nadirdir çünkü vücut genellikle bir HPV türüne karşı bağışıklık geliştirir. Ancak bağışıklık sistemi tam olarak virüsü ortadan kaldırmış olmayabilir. Bu yüzden HPV enfeksiyonunun tamamen tedavi edilip edilmediğini bilmek zor olabilir.
   • HPV’nin Tekrarı ve Eşler:HPV enfeksiyonu geçirmiş kişiler genellikle aynı HPV türüne tekrar yakalanmazlar, ancak eşler arasında aynı HPV türünün taşıyıcılığı söz konusu olabilir. Bu, enfeksiyonun tekrarını doğrudan etkilemese de, eşlerin HPV taşıyor olması yeniden enfeksiyon riskini artırabilir.
   • Yeniden Enfeksiyon ve Tedavi:HPV’nin tekrarını veya tedavinin etkilerini anlamak zor olabilir. HPV’nin vücutta kalıp kalmadığını ve ne kadar süreyle enfekte olduğunu bilmek karmaşıktır. Tedavi genellikle virüsün etkilerini ve semptomlarını yönetmeye yöneliktir, ancak virüsün tamamen ortadan kaldırılması garanti edilmez.
   • Düzenli Tarama ve Kontroller:Özellikle yüksek riskli HPV türleriyle enfekte olmuş kişilerin düzenli sağlık kontrollerine gitmeleri ve doktorlarının önerilerine uymaları önemlidir. Bu taramalar, potansiyel komplikasyonları erken tespit etmeye yardımcı olabilir.
5. HPV siğil yokken bulaşır mı? Belirtiler Olmadan Bulaşma: HPV, vücutta belirtiler olmadan, yani siğil veya diğer görünür semptomlar olmadan da var olabilir. Bu durum, virüsün taşıyıcı tarafından başkalarına bulaşmasına yol açabilir. Bu nedenle, HPV’ye sahip bir kişi, herhangi bir belirti göstermese bile virüsü başkalarına aktarabilir.

          Uzun Süre Vücutta Kalma: HPV, vücutta uzun süre sessiz bir şekilde kalabilir. Virüs, belirgin semptomlar oluşturmasa bile, kişinin bağışıklık sistemi tarafından kontrol altına alınmamış olabilir. Bu durum, virüsün bulaşma riskini sürdürebilir.

6. HPV gebeliğimi ya da bebeğimi etkiler mi?HPV, hamile kalma şansınızı etkilemez, ancak hamilelik sırasında birtakım sorunlara neden olabilir.

Hamilelik sırasında gelişebilecek olası sorunlar şunlardır:

• Servikal hücresel değişiklikler
• Kanayan ve büyüyen genital siğiller: Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler hamile kalmadan önce sahip olduğunuz veya hamilelik sırasında aldığınız genital siğillerin kanamasına ve boyut ve sayı olarak büyümesine neden olabilir.
• Bebekte sağlık sorunları: Genital HPV’li bir kadın çok nadiren bebeğine HPV geçirebilir. Bebekler ve çocuklar, HPV kaynaklı rekürren respiratuvar papillomatozis geliştirebilirler

7. HPV’den korunabilir miyim?Aşılar (HPV aşıları), servikal, vajinal, vulvar, penil ve anal kanser öncülerine ve kanserlerine neden olan insan papilloma virüsü (HPV) türlerinin yanı sıra çoğu orofaringeal kansere neden olan HPV türlerine karşı koruma sağlamaktadır. HPV aşıları için önerilen yaş aralığı 11-12 yaş olup, virüsle hiç karşılaşmadan 2 doz yapılması önerilmektedir. 15 yaş üzerinde yapılacak doz sayısı 3’tür (telafi aşılama yaş aralığı 15-26 yaş). HPV için aşılama ilkelerinin cinsel deneyime değil, yaşa bağlı olduğunu bilmek önemlidir. Bu nedenle, kişiler cinsel aktif olsa ve henüz hiç aşı olmasa bile, koruma amaçlı aşı yaptırılabileceği bilinmelidir.

HPV, rahim ağzı kanserine neden olur, ancak rahim ağzı kanseri düzenli tarama ve takip tedavisi ile önlenebilir veya erken teşhis edilebilir bir kanser türüdür. Rahim ağzı kanseri taraması Pap smear denen bir testle yapılmaktadır. Bu test, rahim ağzındaki anormal hücreleri tanımlamaya yardımcı olur. Düzenli tarama ile anormal hücreler erken tespit edilir ve kansere ilerlemesini önlemek için izlenip tedavi edilebilir.

Mevcut kılavuzlar, 65 yaşına kadar düzenli olarak Pap smear taraması yapılmasını önermektedir. Hangi sıklıkta taranmanız gerektiği ve hangi testlerin yapılacağı hususunda doktorunuz bilgilendirme yapacaktır.

Eğer HPV ve genital siğiller hakkında daha fazla bilgi almak veya uzman bir değerlendirme ile en uygun tedavi seçeneklerini öğrenmek istiyorsanız, Ankara’da muayenehanesinde hizmet veren Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş, kapsamlı bir yaklaşım sunarak size yardımcı olabilir. Kadın sağlığı alanında deneyimli bir hekimden alacağınız destek, sağlığınızı koruma ve erken önlem alma açısından önemli bir adım olacaktır. Bilgi almak ve randevu oluşturmak için iletişime geçebilirsiniz.